Prof. dr Nebojša L. Carić

Prof. dr Nebojša L. Carić, redovni profesor Prirodno- matematičkog fakulteta Univerziteta u Novom Sadu, rođen je 1925. godine u Novom Sadu, od oca Lazara i majke Melanije Vučetić. Srednju školu pohađao u Beloj Crkvi, Osijeku, Novom Sadu i Vršcu, gde je maturirao 1944. godine. Prirodno – matematički fakultet u Beogradu završio je 1949. godine na geografskoj grupi. Posle toga, postavljen je za asistenta Geografskog instituta SANU; do 1963. radio je kao civilni službenik u armiji. Za doktora geografskih nauka promovisan je 1964. na Beogradskom univerzitetu. Iste godine izabran je za docenta na Katedri za geografiju na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu. Za vanrednog profesora izabran je 1970. a za redovnog 1975. godine u Institutu za geografiju Prirodno-matematičkog fakulteta u Novom Sadu.

Glavni predmeti koje je predavao bili su: geografija stanovništva, razvitak geografskih teorija i uvod u samostalan rad. Na postdiplomskim studijama držao je kurs “Savremeni problemi društvene geografije”. U toku službovanja dve godine je bio zamenik direktora a isto toliko i direktor Instituta. Boravio je od 1966. do 1968. u tri maha na Univerzitetu u Segedinu (Mađarska), 1972. na Univerzitetu Lomonosov u Moskvi a 1973. na univerzitetima u Kijevu, Moskvi i Lenjingradu. Od 1980. bio je predsednik Saveta za izdavanje Zbornika radova Prirodno-matematičkog fakulteta a od 1981. glavni i odgovorni urednik za izdanja Instituta za geografiju. Neposredno je uredio pet monografija i šest svezaka Zbornika radova Instituta. Od 1979., jedan mandat je bio nosilac projekta za geomorfološko kartiranje Vojvodine i projekta “Atlas stanovništva Vojvodine”. U poslednjih nekoliko godina, do 1998. rukovodi izradom monografije “Privredno-geografske odlike naselja vršačkih planina” u Matici srpskoj.

Godine 1969. izabran je za člana saradnika Matice srpske a krajem osamdesetih godina za njenog stalnog člana. Godine 1979. Upravni odbor Matice izabrao ga je za člana Odbora Odeljenja za društvene nauke u kojem, do 1998. radi već 20 godina. Od 1987. bio je jedan mandat član upravnog odbora Matice i u dva mandata član Uprave Katedre Matice.

U 1974. godini izabran je za člana Naučnog društva Srbije.   Do 1998. bio je u više mandata član Uprave Društva. Član je Srpskog geografskog društva (Beograd) od 1946. godine. U jednom mandatu bio je član Komisije za naučni rad Saveza geografskih društava Jugoslavije.

Ukupan broj naučnih i stručnih radova prof. Carića je 140. Od toga, naučnih radova ima 64, saopštenja na naučnim skupovima 2, udžbenika i skripata 8 i stručnih radova 66. Struktura naučnih radova je sledeća: 16 radova iz geografije stanovništva i naselja, 12 radova iz metodologije istraživanja u geografiji stanovništva, 7 radova sa demografskim problemima, 9 radova sa problemima geografije naselja i pitanjima lokacije naselja i industrijskih zona, 6 radova se odnose na probleme ekonomske geografije i humane ekologije, 3 rada se bave vojnom geografijom i geografskim problemima narodne odbrane, jedan rad je iz regionalne geografije, dva iz fizičke i 4 iz kompleksne (opštegeografske) problematike.

Značajniji objavljeni naučni radovi su 8 knjiga: Antropogeni faktori ubrzane erozije tla i konzervacija zmljišta na zapadnom Kopaoniku (autor) i sedam geografskih monografija vojvođanskih opština: Bečej (autor), Novi Sad 2 i 3, Apatin, Vršac, Kikinda i Pančevo (koautor).

Među člancima i opširnijim studijama treba izdvojiti: Pojave i problemi u geografiji naselja u vezi sa latentnom opasnošću od konvencionalnog i nuklearnog rata; Narodna odbrana i nove geografske teme; Jedno shvatanje o geografiji naselja; O procesu formiranja gustine naseljenosti stanovništva – osnovni zakoni i faktori; Zakon integralnosti geografske sredine i regionalno prostorno planiranje; Industrijalizacija Jugoslavije – osnovni problemi koncentracije proizvodnje i ravnomernog razvitka zemlje (u koautorstvu sa Anđelkom Carić); Naučno-tehnička revolucija i promene u geografskim osobenostima SAP Vojvodine – problemi optimizacije; Matematičke projekcije stanovništva novosadskog regiona od 31. marta 1981. do 31. marta 2001.; Projekcija stanovništva SAP Vojvodine od 1981. do 2001.; Analitički metod prognoze broja i polno-starosne strukture stanovništva – komplet programa za računare Teksas instrument 58, 58C i 59 i neka osnovna uputstva; Prognoza broja i polno-starosne strukture stanovništva u Gradskoj zajednici opština Novi Sad (period 1981. – 2001. godina); Demografska kretanja u SAP Vojvodini i novosadskom regionu do početka 21. veka; Process urbanizacii i obščestvennaЯ sistema; Promena fertiliteta u Vojvodini do kraja 20. veka; Istraživanja u društvenoj geografiji – osnovni proračuni i programi u Bejziku; Razvitak geografske nauke; Neki aspekti demografske i ekonomske analize stanovništva – programi u GW Basic-u; Jedno gledište o savremenoj geografiji stanovništva.

Najvažniji naučni doprinos dat je u geografiji stanovništva i demografiji, što se vidi iz citiranih naslova radova. Između ostalog, grad Novi Sad je prihvatio kao demografsku osnovu plana razvitka analitičku i matematičku projekciju stanovništva koju je objavio prof. Carić. Ovim su postignute velike uštede jer je ranije planirana izgradnja infrastrukture za daleko veći broj stanovnika. Poseban doprinos su metodologija istraživanja i izrada originalnih računarskih programa za geografiju stanovništva i demografiju. Prema obaveštenju od Svesaveznog geografskog društva Sovjetskog Saveza rad koji je bio štampan u SSSR-u “Process urbanizacii i obščestvennaЯ sistema” naknadno je još jednom štampan a separati su razaslani planskim komisijama koje se bave problemima urbanizacije. U radu koji se bavi erozijom tla na Kopaoniku i njenom gašenju, pored niza originalnih i vrlo efikasnih metoda za proučavanje erozije i njeno zaustavljanje, dati su osnovi i predviđanja za razvitak današnjeg turističkog centra, što je autoru priznato.

Zbog doprinosa geografskoj nauci Skupština Srpskog geografskog društva dodelila mu je 1992. najviše priznanje – medalju Jovana Cvijića. Zbog doprinosa Maticinim dostignućima, 1977. dodeljena mu je diploma i medalja Matice srpske. Prirodno-matematički fakultet u Novom Sadu dodelio mu je dve povelje. Institut za geografiju PMF u Novom Sadu “posebno priznanje kao osnivaču i za dugogodišnji plodotvoran rad na unapređenju geografske nauke”, Srpsko geografsko društvo spomen plaketu “u znak posebnog priznanja i zahvalnosti za rad na razvijanju geografije”. Od Univerziteta, Prirodno-matematičkog fakulteta i Instituta za geografiju dobio je još tri zahvalnice.